Wat is culturele sensitiviteit?
Onderwijs geven aan etnisch gemengde groepen vereist niet zozeer extra, specifieke competenties van docenten en begeleiders, maar wel een invulling van algemene docentcompetenties die op de multiculturele onderwijscontext is toegesneden. Daarnaast wegen de algemene professionaliteitseisen zwaarder omdat er meer verschillende factoren tegelijkertijd een rol spelen, vergeleken met homogeen samengestelde groepen. Culturele sensitiviteit is een onderdeel van goed docentschap.
Culturele sensitiviteit helpt docenten om in concrete onderwijssituaties de opstelling van studenten te begrijpen, bijvoorbeeld als studenten emotioneel reageren tijdens een college over een beladen onderwerp, niets willen zeggen tijdens een discussie of er moeite mee hebben dat bepaalde theorieën behandeld worden omdat die strijdig zijn met hun persoonlijke overtuigingen. Cultureel sensitieve docenten geven zich in dit soort situaties rekenschap van het perspectief van alle betrokkenen, inclusief dat van henzelf.
Culturele sensitiviteit uitgewerkt
Culturele sensitiviteit krijgt betekenis wanneer docenten en studiebegeleiders competent handelen in kritische onderwijssituaties waarin culturele sensitiviteit van docenten cruciaal is. In ons vooronderzoek hebben we docenten, studiebegeleiders en studenten gevraagd ervaringen te beschrijven met onderwijssituaties waarin culturele diversiteit volgens hen een rol speelde. We vroegen hen ook om aan te geven wat een docent in dergelijke situaties moet kunnen. Naast de interviews hebben we een literatuuronderzoek uitgevoerd.
Op basis hiervan hebben we het concept culturele sensitiviteit van docenten en studiebegeleiders uitgewerkt in vier aspecten:
- de kern is een houding van inlevingsvermogen, zelfvertrouwen / proactiviteit, oog voor talent en reflecterend vermogen,
- van belang is het beschikken over specifieke kennis als voorwaarde voor competent handelen,
- de docent / begeleider beschikt over vaardigheden waarop vaker een beroep wordt gedaan,
- deze houding, kennis en vaardigheden komen tot uitdrukking wanneer docenten competent handelen in specifieke kritische onderwijssituaties.
Deze uitwerking is te vinden in ons verslag van het vooronderzoek.